Aman-Iman (water=leven)
Ik heb altijd wat met water gehad, maar ik weet niet precies wat. Als kleine jongen vanaf mijn 6e ging ik al geiten en kamelen water geven, hoewel ik altijd er een hekel aan had aan het hijsen van de (Aga) emmer water, maar ik moest wel, want er was geen andere mogelijkheid.
Mijn vader zorgde er altijd voor dat putten gemaakt werden voor de mensen om toch wat water te hebben, maar ik heb het altijd eng gevonden om diep te graven, vooral omdat de grond niet zo'n harde grond was. Ik zag vaker de kinderen die naar beneden klommen als hun (Aga) per ongeluk naar beneden viel, om het omhoog te halen, maar ik heb het nooit gedurfd. Ik vond het gewoon eng. Ik had zelfs anderen melk van mijn beste geit gegeven om mij te helpen als het voorviel dat mijn (Aga) beneden naar beneden was gevallen, om het omhoog te halen.
Soms vraag ik mij af waarom heb ik die diepte- angst en andere kinderen niet? Tot mijn 9 a 10e toen datgene gebeurde waar ik altijd angst voor had. Ik was weg geweest met de geiten. Toen ik terugkwam in het dorp was het hele dorp leeggelopen richting de waterputten. Mijn vader, mijn moeder,broer en 2 zussen waren niet thuis. Ik keek om me heen en voelde een leegte. Ik ging richting de waterputten net als iedereen, toen ik dichterbij was had ik zoiets van ' het kan toch niet waar zijn', maar ja, ik weet gewoon niet wat moet ik denken. Toen kwam mijn moeder mij tegemoet en zei "kom, wij gaan naar huis". "Ik vroeg haar "wat is er aan de hand?". "Oh, kom, er is niets", maar ik zag dat ze verdrietig was en ze zei " je hoeft het niet te weten, want je bent er te klein voor".
"Maar waar is papa en mijn broer en mijn zussen dan?", " oh, die anderen komen zo", antwoordde ze, " anderen ?", " wat bedoel je?", " ja, iedereen komt zo", zei ze. Maar toen wij thuis waren, was ik zo onrustig heen en weer aan het kijken of de anderen kwamen. Even later was mijn broer en andere zussen huilend thuis gekomen. Ik vroeg wat aan de hand was, maar kreeg geen goed antwoord terug. Ik vroeg "is er iets met pap?", toen kreeg ik als antwoord "ja, maar hij komt zo."
Later toen het donkerder begon te worden keerden alle dorpelingen terug zonder mijn vader erbij. De avond was begonnen en het hele dorp was nog nooit zo somber en ik mocht niet weten wat er aan de hand was maar gevoelsmatig had ik het door dat er iets met mijn vader was, iets waar ik altijd angst van heb gehad.
De volgende morgen voor zonopkomst begonnen alle dorpelingen bij ons thuis te komen en mijn moeder mocht niet meer naar buiten toe, toen wist ik dat mijn vader niet meer in leven was, want als mijn moeder niet meer naar buiten mag betekent dat, dat het begin van de rouw is en dat wist ik al van mijn oma.
Dus ik vroeg mijn broer "is papa dood?", toen begon hij keihard te huilen, toen begon ik ook te huilen, maar dat mag niet. Andere familie leden kwamen om ons te troosten en te vertellen dat wij moesten stoppen met huilen, want dat was niet goed voor onze vader, die altijd goed was voor anderen en iedereen probeerde te helpen Hij is nu in goede handen, wij hoeven ons geen zorgen over hem te maken. Eigenlijk was ik meer kwaad dan me zorgen aan het maken 'Waarom mag ik alle die tijd niet weten wat aan de hand was? en het antwoord was omdat ik te klein was.
Mijn vader was een put aan het maken toen hij 6 meter diep was stortte de put in. De hele dag waren de dorpelingen bezig hem te bevrijden, maar het mocht niet baten, de waterput is zijn graf geworden.
Na het ongeluk van mijn vader komt mijn moeder er alleen voor te staan om voor ons vieren te zorgen en dat valt niet mee, vooral als vrouw in 'n nomaden traditie/leven, maar gelukkig hadden wij toen genoeg vee en waren wij nog goed opgevoed. Maar ja, je mist toch je vader in huis die zorgt dat alles in goede orde verloopt. Toen ik 'n jaar of 12-13 werd, begonnen de Toearegs problemen; de droogte, klimaat verandering en.......... de politiek problemen.
Je komt in aanraking met andere jongeren die andere ideeën hebben; een andere kijk op het leven hebben en daar ben je als 'n jongen van 13 gevoelig voor. Ze hebben mij zover gekregen dat ik instemde met hun plannen, dat voor 'n betere toekomst voor ons en onze familie het beter was voor mij om naar Libië te gaan. Ik heb daar dagen, nee weken, over moeten nadenken. Ik mocht het niet aan mijn moeder en mijn oudere broer vertellen, tot die verschrikkelijke dag/avond dat wij moesten vertrekken.
Mijn broer was al paar dagen met de kamelen weg. Ik heb mijn moeder midden in de nacht wakker gemaakt en ik moest haar vertellen dat ik weg ging, ver weg van haar, omdat het beter was voor onze toekomst. Natuurlijk was ze als moeder aangeslagen van het nieuws en heeft geprobeerd mij tegen te houden maar het is haar niet gelukt en zij heeft mij uiteindelijk alle geluk toegewenst.
Het was natuurlijk voor mij ook geen makkelijke beslissing, maar ik was jong en onderschatte de gevaren van wat ik ging doen, dus ik nam afscheid van mijn moeder en ging voor dat het daglicht aanbrak weg. Ik keerde terug naar de andere jongeren en wij gingen schuilen in de hoge bergen totdat de avond viel, toen zijn wij vertrokken richting Libië.
Wij hebben 'n tocht van 16 dagen door de woestijn gemaakt en de 17e dag kwamen wij aan in Ghat/Libië aan, vandaar uit moesten wij nog naar Sebha waar de avonturen tot leven moesten komen, natuurlijk nietsvermoedend dat je het leger in moest, maar ja, veel keuzes waren er niet en als ze er ook waren, ze worden je niet aangeboden.
Na jaren in Libië Khaddafi gediend te hebben en weinig contact met mijn familie, was het leven in het leger als minderjarige niet het allerbeste, maar je hoopt altijd dat wat je in gedachten hebt zal uitkomen. Dat is wat je de moed geeft om door te gaan en natuurlijk dat je weinig andere mogelijkheden hebt dan dat. 1991 was het jaar, waar volgens de Toearegs gezegde (Aman'in istakandu da Libië) mijn water opraakte in Libië en dat betekende dat mijn tijd in Libië een einde naderde; Ik moest nu Libië verlaten , naar Irak om te vechten en dat was niet de reden waarom ik naar Libië gekomen was.
Maar, ik moest hoe dan ook Libië verlaten of ik naar Irak ging of niet, want mijn water in Libië was op, dus er moest snel 'n besluit genomen worden, maar welke kant op? Gelukkig was er genoeg water in andere delen van de wereld nog. Er werden vragen gesteld door de hoogste officier van het kamp waar ik zat, die te hulp schoot aan mensen die niet naar Irak wilden, kon hij hun ergens in Europa naar toebrengen. Natuurlijk wil ik niet naar Irak, maar vertrouw ik het wel om ergens in Europa gedropt te worden waar ik niemand kende? Maar liever dat, dan naar Irak of in de gevangenishel van Libië te belanden.
De beslissing met anderen die ook weigeren naar Irak te gaan is genomen en wij moeten ergens in Tunisië onderduiken en vandaar uit naar Europa. Ik ben op het station in Amsterdam gedropt, kende niemand, de taal ook niet en na een nacht op het station doorgebracht te hebben, wordt ik om zes uur vroeg door 'n politie agent wakker gemaakt en aangesproken dat ik daar niet mocht slapen, gelukkig door hulp van gebaren van handen en voeten heeft hij mij geholpen om naar de vreemdelingenpolitie te gaan om asiel te vragen.
Na jaren zwerven van de ene plek naar de andere, ben ik in Heerlen terecht gekomen. Het lijkt wel alsof die vreemdelingen (Nederlanders)weten dat ik 'n nomade ben, ik ben zo vaak verhuisd dat wil je niet weten. In 1997 na zoveel jaren mijn moeder niet gezien te hebben, heb ik een gokje moeten wagen om via buurland Benin, Niger binnen te gaan om mijn moeder te zien. Het was niet zo 'n gemakkelijke missie, want het ging bijna mis. Aan de grens werd ik aangehouden en begon de douane mij vragen te stellen waar ik geen boodschap aan had en geen antwoord op wilde geven.
Hij had mij in 'n klein kamertje opgesloten en even later kwam de grote baas, toen mochten wij alleen in het kamertje gelaten worden en na paar vragen mocht ik gaan Ik ree in 'n kleine Suzuki Samorai-jeep en vlak voordat ik het dorp naderde parkeerde ik in een droge rivierbedding en wachtte tot het wat minder licht was. Toen ben ik doorgereden tot aan het dorp, ik kon de woning van mijn moeder niet zo snel vinden en ik vroeg iemand die mij de weg wees. Ik had een (Tagilmust) hoofddoek op toen ik bij de woning van mijn moeder aankwam. Stapte uit de auto en ik zei "assalama álaikum", mijn broer kwam naar buiten en keek mij aan en zei gelijk "dit kan niet waar zijn!". "Ben jij Abakoula?". Ik moest even lachen "ja, ik ben het", hij ging mij omhelzen natuurlijk. Binnen de tijd van een minuut weet het hele dorp het, mijn moeder was even buiten het dorp bezig, haar ezeltjes eten te geven, een van haar klein kinderen rende zo hard naar haar toe om te vertellen dat haar zoon Abakoula hier is.
Ik vroeg "waar is mijn moeder?". "Ja, die is met haar ezels bezig", niemand wist dat die ene jongen naar mijn moeder was gegaan om haar het grote nieuws te vertellen. Ik vroeg nog eens " waar is mijn moeder precies? Iemand wees naar de kant waar mijn moeder zou zijn. Ik keek en zag 'n tornado van stof en daar middenin zag ik mijn moeder zo hard rennen naar mij toe rennen. Iedereen stond ook die kant op te kijken en vlak voor mijn voeten viel ze op de grond. Ik zag geen beweging meer in haar lichaam, ik stond daar zo stijf als plank en hoorde iemand roepen (Awiad Aman) haal water snel. Maar waar vind je water op dat moment? Ik kon niet meer bewegen, mijn hele lijf zit te trillen en er komt geen woord uit mijn mond meer. Op een gegeven moment komt iemand aangerend met 'n emmer kostbaar water en gooide de hele emmer leeg op mijn moeder. Toen ik haar hand zag bewegen stortte ik op haar neer en hoorde ik haar stem roepen " mijn zoon!".
Ik hield haar een paar minuten vast, het hele dorp stond om ons heen te kijken en het was zeker 45 graden warm, maar ik zat te bibberen in de armen van mijn moeder. Even later toen ze helemaal bijgekomen was vroeg ze "mijn zoon ben je het echt?" Ik zei "ja, ik ben het echt", " leef je nog", vroeg ze? " ja, ik leef nog", zei ik; ik hielp haar op te staan en liepen we het erf binnen.
Ik vroeg mijn broer of hij mijn koffer uit de auto wilde pakken? ik maakte de koffer open en haalde de foto van mijn zoon en mijn vrouw eruit en ik zei " kijk, dit is de foto van mijn zoon en mijn vrouw", maar toen kon ze het niet meer laten de tranen liepen over haar wangen en op de fotolijst en ik dacht aan dat moment dat ze voor mijn voeten gevallen was.
Aman-Iman (water=leven) die emmer van het kostbaarste water heeft het leven van mijn moeder voor mijn ogen gered, ik wist niet wat ik moest denken op dat moment, na zoveel jaren wil je je moeder zien en ze valt voor je op de grond en je ziet helemaal geen beweging meer in haar lichaam en doordat iemand 'n emmer water op haar gooide zag je haar hand bewegen, dan kun je niets anders zeggen dan dat Aman-Iman, water=leven is.
En nu na zoveel jaren later dat ik 'n stichting heb, die zich bezig houdt met water en " Aman-Iman" heet, is geen toeval. Ik heb wat met water, en ik denk, hoop dat mijn vader waar hij nu is ook trots op mij is dat ik mij inzet voor meer dan tienduizend mensen voor schoon en veilig drinkwater. Wat ook zo onvoorstelbaar is, dat ik nu ook succes boek met mijn stichting en dat is ook te danken aan mijn vader en wat hij mij geleerd heeft om altijd klaar te staan voor je medemens en altijd blijven geloven in jezelf, maar ik geloof ook dat ik altijd een hulp krijg van boven of waar mijn vader ook mag zijn.
